Schemat naszego życia zaczyna się od niedzielnego nabożeństwa, które
jest dialogiem. Bóg przemawia do Swojego Ludu poprzez czytane i wyjaśniane Słowo oraz sakramenty, zaś Lud Boży odpowiada zgodnie z Jego
Słowem, składając swoje ciała jako duchową ofiarę miłą Bogu (Rz 12,1-
2). Ma to miejsce w modlitwie, śpiewie czy też w ofiarowaniu Bogu owoców
pracy. Nabożeństwo uczy nas, że odpowiedzią na łaskawe Boże działanie w naszym życiu powinno być posłuszne, czyste i święte życie.
Wieczerza Pańska jako nieodłączny element nabożeństwa w Dzień
Pański ma podobny charakter (Dz 20,7). Tak jak wszystko podczas niedzielnego
nabożeństwa jest ona również schematem naszej codzienności.
Uczy nas życia we wdzięczności Bogu (z gr. eucharistia – dziękczynienie,
wdzięczność). Wskazuje również na fakt, że każdego dnia krzyż Chrystusa
powinien stanowić centrum naszej wiary i życiowych decyzji. Każdego
dnia powinniśmy, tak jak czynimy to spożywając chleb i wino, karmić się
Chrystusem, aby duchowo żyć. Można mówić o wielu aspektach, w których komunia ustanawia schematy naszego życia. W tym artykule chciałbym skupić się na jednym aspekcie Wieczerzy Pańskiej, myślę, że dość
pomijanym, a mianowicie jej roli jako posiłku.
Wieczerza Pańska jest sakramentalnym posiłkiem Nowego Przymierza.
Podkreślając sakramentalność komunii, dość często jesteśmy narażeni na
ignorowanie faktu, że jest ona także posiłkiem („Bierzcie, jedzcie, to jest
ciało moje”, Mt 26,26).
Peter Leithart powiedział: „Opuściliśmy Eden, bo źle jedliśmy”. Wielu
chrześcijan w Koryncie zachorowało lub pomarło, ponieważ źle jedli (1
Kor 11,29-30). Biblia uczy, że są grzechy związane z jedzeniem i piciem.
Oczywiście komunia nie jest zwykłym posiłkiem, lecz duchowym stąd też
niesie ze sobą duchowe konsekwencje (błogosławieństwo lub przekleństwo).
Stół Pański jest centralnym posiłkiem w ciągu tygodnia, który jednocześnie
jest modelowy dla naszej postawy podczas wspólnego jedzenia i
picia przy domowym stole. Ponieważ jedzenie i picie są według Pisma duchowymi
czynnościami, nie powinno nas dziwić, że Biblia poucza nas, w jaki
sposób powinniśmy zasiadać do wspólnego stołu w naszych domach.
Czego więc uczy nas Wieczerza Pańska na temat spożywania codziennych
posiłków?
1. Wieczerza przypomina o Bożej dobroci. Ponieważ Bóg jest dobry,
dlatego karmi nas duchowo poprzez chleb i wino. Peter Leithart stwierdził, że Wieczerza Pańska to jeden z głównych darów od Boga. Również
codzienne jedzenie wyraża ową prawdę o Bogu. Już w Księdze Rodzaju 1,29 Bóg powiedział: „Daję wam wszelką roślinę”. Po potopie Bóg dał
Noemu mięso do jedzenia (Rdz 9,3), również na pustyni Bóg udziela daru
jedzenia. Ziemia Obiecana to ziemia miodem i mlekiem płynąca. Bóg zaopatruje
w jedzenie również proroków (np. Eliasza).
Stół Pański skupia w
sobie Bożą dobroć związaną z udzielaniem jedzenia. Jest on głównym darem,
najważniejszym posiłkiem od Boga.
Bóg udziela nam hojnie wszystkiego, czego potrzebujemy do życia.
Tak jak duchowe środki łaski (Słowo i sakramenty) podtrzymują nasze
duchowe zdrowie i życie, podobnie Bóg poprzez fizyczny pokarm podtrzymuje
nasze doczesne życie.
2. Wieczerza uczy nas prawd duchowych. W Komunii Bóg mówi o
Ewangelii, która jest dla nas życiem. Dzięki niej możemy pogłębiać zrozumienie
odkupienia i zbawienia. W podobny sposób Bóg dał nam jedzenie,
byśmy lepiej rozumieli prawdy duchowe. Oto kilka przykładów: (1) Bóg
nasyca nasze ciała – obraz tego, że Bóg nasyca nasze dusze. (2) Jedzenie
jest naszym fizycznym pokarmem – obraz Chrystusa (i Jego Słowa), który
jest naszym duchowym posileniem. (3) Fizyczne pożywienie – obraz pożywienia, którym dla chrześcijanina jest czynienie woli Ojca. (4) Ekscytacja
smakami – obraz ekscytacji duchową więzią z Bogiem.
3. Wieczerza uczy o Bożej hojności i różnorodności Bożego świata.
Bóg dał nam to, co najlepsze – Swego Syna. Dlatego podczas Wieczerzy
chleb i wino również powinny być jak najlepsze w smaku. Nie jak najtańsze, nie jak najpraktyczniejsze, ale po prostu smaczne. Nie jesteśmy gnostykami
ani dualistami, dla których liczy się tylko duch. Jezus nie dał się skusić, by zamienić chleb w kamień, a wodę przemienił w wino, nie na odwrót. Bóg wzmacnia
nasze dusze poprzez fizyczne rzeczy. Oczywiście ma to przełożenie na
sposób przyrządzania codziennych potraw, które również powinny być
smaczne. Zarówno wystrój stołu i miejsca posiłków, jak i to, co jemy, nie
jest bez znaczenia. Nudne, niesmaczne jedzenie (i picie) nie wyrażają różnorodności i piękna Bożego świata i naszej
więzi z Nim.
4. Chrystus jest obecny podczas Wieczerzy. Podobnie rzecz się ma z
codziennym posiłkiem. Oczywiście w Wieczerzy Pańskiej Chrystus jest
obecny w szczególny sposób pośród swojego Ludu. Podczas nabożeństwa
Zbawiciel zasiada z nami przy Stole, rozdzielając chleb i wino swoim
uczniom (tak jak czynił to podczas ustanowienia). Poprzez fizyczny chleb
i wino karmi nas Sobą samym (swoim ciałem i krwią). Dlatego nie jest
obojętne to, w jaki sposób spożywamy Wieczerzę. Również podczas codziennych
posiłków Bóg patrzy, jak jemy. Chrześcijańscy rodzice często przypominają o tym dzieciom. Sami jednak powinni pamiętać o tej prawdzie.
Nasze zachowanie przy stole odzwierciedla nasz stosunek do Boga.
Nasz stosunek do Bożych dobrodziejstw, które spożywamy, ukazuje, na
ile mamy wdzięczne serce.
5. Wieczerza jest posiłkiem wspólnoty kościoła. Paweł mówi, że jeden
chleb jest obrazem społeczności jednego Ciała. Dlatego też posiłki powinniśmy
spożywać wspólnie. W posiłkach tak jak w Wieczerzy nie chodzi
tylko wyłącznie o mechanizm zaspokajania głodu bez szerszego kontekstu.
Paweł zarzuca Koryntianom indywidualistyczne podejście do spożywania
Wieczerzy (1 Kor 11,21-22). Ich grzech polegał na „nie rozróżnianiu
Ciała Pańskiego”, którym jest kościół (1 Kor 11,29). Jedzenie i picie
nie powinny być „tankowaniem w samotności”, lecz wyrazem wspólnoty.
Wspólny posiłek zarówno w domu, jak i liturgiczny posiłek w kościele
jest rodzinnym wydarzeniem.
6. Wieczerzy towarzyszy Słowo Boże. Przed łamaniem chleba czytamy
na nabożeństwie Słowo Boże. Dobrze jest czytać Pismo przed głównym
posiłkiem, szczególnie w niedzielę.
Spożywanie posiłku ma więc w sobie aspekt „liturgiczny”. Stąd też towarzyszy
mu nie tylko czytanie Pisma, lecz również modlitwa (lub śpiew).
7. Wieczerzy towarzyszy modlitwa. Przed Wieczerzą modlimy się. Powinniśmy
także to czynić przed posiłkami, dziękując Bogu za Jego opatrzność
i dobrodziejstwa. Brak modlitwy przez Wieczerzą i przed posiłkami
to przejaw niezależności od Boga i braku wdzięczności za Jego dary.
8. Wieczerza Pańska jest radosną ucztą, nie zaś stypą. Jej nastrój, pieśni i nasza postawa powinny wyrażać radość i wdzięczność, nie zaś smutek i żal.
9. Podczas Komunii wspominamy i ogłaszamy śmierć Pańską nie poprzez grobową introspekcję, lecz poprzez radosne, wdzięczne świętowanie we wspólnocie. Podczas wspólnych posiłków nie klękamy przy stole, nie zamykamy oczu, nie zatapiamy się we własne myśli. Nie czyńmy tego również podczas Wieczerzy Pańskiej. Wieczerza to sakramentalna uczta, posiłek od Chrystusa. Dlatego usiądźmy, odpocznijmy w Jego dziele, cieszmy się zbawieniem mając oczy otwarte na innych.